Wat zou jij doen?

Omschrijving

Maatschappelijke thema’s als armoede, prestatiedruk en polarisatie beïnvloeden het dagelijks leven van kinderen en jongeren, zonder dat zij daar iets aan kunnen veranderen. Hoe ga je in de klas of bij het jeugdhonk om met deze machteloosheid? Het project Kind! Wat zou jij doen? helpt kinderen van 10 tot 14 jaar om in een creatief en participatief proces aan de slag te gaan met zulke thema’s. Hoe werkt dat? Wat is de meerwaarde? En wat zijn uitdagingen en dilemma’s?

Maatschappelijke problemen dichtbij en veraf beïnvloeden kinderen en jongeren, zonder dat zij er invloed op hebben. Psychosociale problemen die samenhangen met maatschappelijke thema’s als kansenongelijkheid of prestatiedruk worden vaak gepsychologiseerd, door interventies te richten op individuele gedragsveranderingen van kinderen. 
Ondertussen zijn volwassenen geneigd om de onderliggende grotere maatschappelijke thema’s bij kinderen weg te houden. Maar kinderen willen er juist wél over nadenken. Dat is ook te lezen in het artikel van Melissen en Verbercht eerder in dit nummer. Ze komen sowieso ermee in aanraking, in hun eigen familie, buurt, klas of in media. In ons project Kind! Wat zou jij doen? was de vraag: wat als we het proces omdraaien zoals ontwerpers doen, en ons afvragen wat de ‘eindgebruiker’ wil? Oftewel: wat adviseren kinderen en jongeren hun ouders, leerkrachten en beleidsmakers als het gaat om grotere maatschappelijke thema’s? 
Hoe kunnen we creativiteit van kinderen en jongeren pedagogisch goed benutten?
In de eerste fase van ons project zijn kinderen uit groep 7 en 8 van verschillende basisscholen onder begeleiding van de onderzoekers ontwerpgericht aan de slag gegaan met drie thema’s: armoede, (v)echtscheiding en kansenongelijkheid. Op basis daarvan ontwikkelde ons consortium een format waarmee kinderen in een creatief en participatief ontwerpproces aan de slag gaan met een zelfgekozen thema, onder begeleiding van een leerkracht of jongerenwerker. Het format is bruikbaar in de bovenbouw van het basisonderwijs, de onderbouw van het voortgezet onderwijs en het jeugdwerk. Door middel van creatieve werkvormen, voortbouwend op het bestaande format YourTurn (Klapwijk et al., 2021) doorlopen kinderen een volledig ontwerpproces, van themaverkenning tot productpitch. We lichten het format toe en laten zien hoe in de testfase een groep 7 het format heeft toegepast.