Moeilijke kinderen, gemankeerde praktijken. Een gecombineerd perspectief op psychopathologieën

Omschrijving

Wanneer lijdt iemand aan een psychopathologie1? Op deze vraag worden in de literatuur twee typen van antwoorden gegeven (vgl. Mooij, 2004). Voorstanders van een biologisch/ feitelijk perspectief wijzen op constitutionele beperkingen als de kern van psychopathologieën. Een psychopathologie is in de kern een vorm van mentaal disfunctioneren als gevolg van een biologisch defect. Voorstanders van een sociale benadering, waaronder sociaal constructionisten, wijzen op sociale criteria als de bron van het definiëren van psychopathologieën. Een psychopathologie is volgens hen in essentie een vorm van ongewenst gedrag, waar de samenleving geen raad mee weet. 
Recentelijk hebben een aantal auteurs een lans gebroken voor een derde perspectief: de zogeheten gecombineerde benadering. De centrale gedachtegang daarbij is dat een psychopathologie noch louter vanuit een biologisch perspectief, noch louter vanuit een sociaal maatschappelijk perspectief gezien moet worden. Zo stelt Alan Wakefield (1992, 1999), de bekendste verdediger van een gecombineerd perspectief, dat psychopathologieën opgevat moeten worden als ‘harmful dysfunctions’ oftewel op sociaal maatschappelijke gronden schadelijk geachte vormen van mentaal disfunctioneren. Mentaal disfunctioneren duidt daarbij op de feitelijke/biologische oorsprong terwijl het schade principe (‘harmful’) bij Wakefield het sociale perspectief vertegenwoordigt.