Elke weekdag gaan in Nederland honderdduizenden kinderen naar een vorm van kinderopvang. Dat is een enorme verantwoordelijkheid voor ons als professionals die met deze kinderen werken. Richting ouders, en richting samenleving: wat hebben kinderen nodig? En wat vinden wij met z’n allen belangrijk om kinderen mee te geven? In de allereerste plaats zijn we natuurlijk schatplichtig aan de kinderen. Hoe weten we wát we het beste kunnen doen? En hoe brengen we dat vervolgens in de praktijk? Daarover kunnen en moeten wij de kinderen bevragen. En dan goed luisteren naar wat ze te zeggen hebben.
Kinderen laten meepraten, is een kinderrecht (Verdrag inzake de Rechten van het Kind, 1989). Uit onderzoek naar kinderrechten en burgerschap komt naar voren dat kinderparticipatie belangrijk is, ook voor de inclusie van kinderen in een context van steeds meer diversiteit. En dit geldt ook voor jonge kinderen! Helaas zien we dat laatste nog te vaak over het hoofd, of denken we dat het niet zoveel oplevert, of dat het lastig is om in de praktijk te brengen.
Inspiratie voor kinderparticipatie
Kinderparticipatie kan in meer directe vorm plaatsvinden, bijvoorbeeld door in speciale gesprekken naar aanleiding van een project of thema met kinderen te praten over wat ze leuk of belangrijk vinden en wat hun ideeën zijn. Het kan ook een meer indirecte vorm krijgen, bijvoorbeeld door hun ouders te bevragen naar de wensen van de kinderen of door goed te observeren wat de kinderen nodig hebben. Verder kan participatie meer formeel worden vormgegeven (bijvoorbeeld door een enquête onder kinderen te houden) of informeel van aard zijn (via terloopse gesprekjes).