‘Ik heb nooit eerder zo mezelf kunnen zijn…’

Omschrijving

Onze samenleving verandert snel en is hectisch, ook voor jongeren. Er ligt steeds meer nadruk op ‘moeten presteren’. Zijn er nog plekken waar jongeren de tijd en ruimte hebben om niets te moeten, waar ze meer eigen regie hebben? En waar ze inspiratie en motivatie kunnen opdoen in de zoektocht naar hun identiteit en brede talenten? We noemen dit soort plekken pedagogische vrijplaatsen.

Het lectoraat Opvoeden voor de Toekomst van Fontys Pedagogiek wil met het concept pedagogische vrij plaatsen tegenwicht bieden aan de toegenomen prestatiedruk en de dominante focus op cognitief talent in onze samenleving. Opvoeding en onderwijs lijken steeds meer gericht te zijn op het behalen van diploma’s op zo hoog mogelijk niveau. Daarnaast ervaren jongeren ook dat ze op sociaal, sportief en creatief vlak moeten scoren, wat ze breed uitmeten op sociale media. Uit jeugdsociologische studies leren we dat veel jongeren kampen met stress, onder andere als gevolg van onze prestatiesamenleving, wat zich uit in vroegtijdig schoolverlaten, eenzaamheidsproblematiek, verslaving, depressie en burn-out (Bartels, Popma & Polderman, 2023; Kleinjan et al., 2020; Kooij mans et al., 2024). Deze situatie leidt ertoe dat steeds meer jongeren worstelen met essentiële identiteitsvragen als: ‘Wie ben ik, wat wil ik met mijn leven en mijn toekomst?’ Om deze zoektocht aan te gaan is het belangrijk dat jongeren veerkracht ontwikkelen, zodat ze kunnen omgaan met de uitdagingen van deze tijd. Dit was de aanleiding voor een ontwerpgericht onderzoek naar pedagogische vrijplaatsen in Tilburg.