Dit artikel is bedoeld als bijdrage bij het vinden van een oplossing voor de impasse waarin de (jeugd)hulpverlening terecht is gekomen. Het heeft geen zin om iemand of een instantie de schuld te geven. We zijn erin verwikkeld geraakt. De hulpverleners zijn beperkt in hun handelen door de protocollen; de wetenschap kan ‘evidence-based’ niet écht vormgeven, los van het tekort aan geld voor onderzoek; de zorgverzekeraars zijn misleid over de wetenschappelijke waarde van ‘evidence-based’ en koppelen vergoeding aan schijnbaar vast te stellen classificaties en behandelingen; de overheid probeert de wetenschappelijke schijnwerkelijkheid en wat leeft in de maatschappij vorm te geven in beleid. Allemaal betrokken, goed bedoeld en gedreven.
De grafische dossieranalyse (GDA)
Hoe behulpzaam het ook leek om gedrag te diagnosticeren; het zijn de classificatie en de daarbij behorende diagnose die het zicht op het kind als geheel en het zicht op de levensloop en diens gevolgen, ontneemt. Zo ontstaat een tunnelvisie. Het is van doorslaggevend belang om alle factoren te overzien, en gedrag te plaatsen in de context waar het is ontstaan.
Met de methode van de grafische dossieranalyse (GDA), wordt het leven van het kind in beeld gebracht en worden alle personen, gebeurtenissen en gedragingen chronologisch exact in één overzicht
samengebracht. Hierdoor ontstaat een perspectief vanuit het kind en wordt het gemakkelijker om zich een realistisch en omvattende voorstelling te maken van het kind en diens leven. Objectiviteit en volledigheid zijn daarbij wezenlijke criteria, zodat interpretaties en analyses op de werkelijkheid plaatsvinden. Ook wat niet bekend is wordt genoteerd, met een vraagteken, waardoor de beperktheid van een conclusie zichtbaar wordt. Alles wordt op één vel papier (A3) in kaart gebracht. In één oogopslag wordt de levensloop duidelijk, waar problemen zitten en hoe de contacten met zorgpersonen zoals ouders zijn geweest. De GDA maakt chronologische hypothesetoetsing mogelijk.
Velen hebben al geprobeerd dit te digitaliseren, maar de complexiteit van een mens laat zich digitaal niet vangen en handmatig, in samenwerking met de cliënt, wel.