Essay - Ouderschap en opvoeden - aanvullingen vanuit zorgethisch perspectief

Omschrijving

De bijdragen van Baert, Huibregtsen en Van der Pas aan de studiedag van 23 november 2007 met als titel 'Ouderbegeleiding —> Hogeschoolwerk!’ tonen aan dat er na tien jaar tijdschrift een succesvolle manier van spreken is ontstaan rond ouderschap en ouderbegeleiding. Ik benoem dit spreken als een pedagogisch discourstype waarin het leerproces van ouders tot 'goed genoeg’-opvoeders centraal staat. Dit discours past naast het dominante pedagogische dat focust op de ontwikkeling van kinderen.
Het begrip discours verdient enige toelichting. Discours is een concept dat de constructieve kracht van taal zichtbaar maakt: taal wordt als een instrument gezien waarmee betekenis wordt gecreëerd. Discoursen bieden volgens Hall (1992) de mogelijkheid om met specifieke kennis over een onderwerp te spreken. Het onderwerp wordt op zo’n manier waargenomen dat bepaalde zaken naar voren komen en andere minder zichtbaar worden. Bij ouderschapstheorie wordt opvoeden waargenomen vanuit het perspectief van ouders. Het gaat over hun handelen, denken en de emotieregulering, het gaat over buffers die de ouderlijke werkvloer idealiter beschermen, maar die soms niet goed werken waardoor het leerproces van ouders kan stagneren.


Discours

Discoursen worden zichtbaar als meerdere personen bepaalde woorden gebruiken om over een onderwerp te spreken, zoals bij het eerder in dit nummer weergegeven verslag van een studiedag . Hajer (1990) ziet het veelvuldig gebruik van een bepaald discours als een uiting van het succes ervan. Hij stelt dat een succesvol discours institutionaliseert in de vorm van georganiseerde handelingspraktijken en geaccepteerde en veelgebruikte manieren van redeneren. Deze worden versterkt doordat mensen worden geschoold in het gebruik van geïnstitutionaliseerde discoursen en handelingspraktijken. Met de beschrijving van een succesvol discours in het achterhoofd durf ik te zeggen dat het spreken over opvoeding vanuit het perspectief van ouders een succestocht is. Dit succes is meetbaar: negen Handboeken Methodische Ouderbegeleiding en tien jaar uitgaven van dit tijdschrift. De succestocht is zichtbaar in verschillende initiatieven van hogescholen (o.a. Den Haag, Utrecht en Zuyd) om kennis over het methodisch ouders begeleiden te doceren en zo verder te verspreiden. Naast (bij)scholing van (a.s) hulpverleners in deze methodiek wordt verder onderzoek gestimuleerd en een bijzondere leerstoel zou zeker daaraan bijdragen.