Een halve eeuw leren van ouders

Omschrijving

Op 1 september 1968 begon mijn opleiding tot ouderbegeleider, bijna vijftig jaar geleden, en die opleiding gaat nog door. Van ouders leer je namelijk altijd weer.
Kerstavond 2007 eten we bij een vriendin - samen met haar dochter, schoonzoon, en hun drie meisjes: acht, vier en ruim één jaar oud. Mijn aandeel aan de maaltijd is klaar en ik dwaal naar de speelkelder waar kleine Cilia zit te rommelen terwijl papa toekijkt. Cilia loopt net en mag graag de hele wereld verkennen - ongehinderd door kennis van trappen en ander gevaar. Toezicht geboden dus, en ik maak een empathisch bedoelde opmerking over de ‘kip zonder kop’-fase waarin zij verkeert. ‘Nee’, zegt papa, ‘ze is heel doelgericht bezig’. Wie ben ik om dat tegen te spreken, dus ik ga net als hij zitten kijken wat Cilia doet. Ze heeft een kistje, er liggen blokken op de vloer, en die wil ze in het kistje hebben, allemaal, en dan het deksel dicht kunnen doen. Dat wordt duidelijk als ze telkens na een paar blokken in het kistje te hebben gedaan, het deksel probeert dicht te doen, en er vervolgens weer blokken bij doet - totdat het deksel opeens niet dicht kan. Dan keert ze het kistje om en begint van voor af aan.
Tussendoor doet ze allerlei andere dingen, zoals een trommelstok in mijn richting rollen, waardoor het inderdaad ‘kip zonder kop’-gedrag lijkt, maar na verloop van tijd zie ik wel degelijk doelbewustheid in haar blokjesgerommel.
Papa zit er rustig bij. Hij zegt niet ‘goed zo’ of‘grote meid’ of‘nu dat rode blok nog’ - nee, hij kijkt en zegt niks. Hij laat het Cilia allemaal zelf uitzoeken, want ze weet wel raad met blokken en kistje. Na een halfuur is ze zover. Ook dan slechts de sobere constatering dat alle blokjes in het kistje zitten en het deksel erop. Hij pakt haar op en we gaan aan tafel.
Het contrast tussen enerzijds feitelijk oudergedrag en anderzijds oudergedrag zoals professionals graag zien is een rode draad in mijn loopbaan.
Ik genoot van het lesje peuterobservatie, en nog meer van èn vaders aandacht voor Cilia èn zijn terughoudendheid daarbij. Achteraf realiseerde ik me wat ik niet zag: de relationele activiteit die infantpsychiatrie en babytherapeuten vandaag van ouders verwachten.