De gevaren van het schoolgaan

Omschrijving

Schoolartsen bestaan in Nederland sedert het begin van de twintigste eeuw. Zaandam stelde als eerste stad in 1904 een dergelijke gemeentelijke functionaris aan. Hij werd belast met het toezicht op de gezondheid van de leerlingen. In minder dan tien jaar volgden alle grote en enkele kleinere steden het Zaanse voorbeeld. Omstreeks 1930 stond al bijna de helft van de lagere schoolkinderen onder controle van een schoolarts (Bergink, 1970). Deze vorm van hygiënische inspectie voorzag kennelijk in een maatschappelijke behoefte. In deze bijdrage gaan wij in op de taakomschrijving van de eerste schoolartsen, die model heeft gestaan voor de verdere ontwikkeling van het beroep. Wij beschouwen het ontstaan van de medisch-preventieve zorg voor het schoolkind in het licht van de voorafgaande ontwikkeling van de schoolhygiëne, de visies daarop van artsen en leerkrachten en de maatschappelijke en culturele verhoudingen omstreeks 1900. We stellen met name de vraag naar de achtergronden van de behoefte aan deze zorg en naar de condities die de specifiek Nederlandse invulling daarvan hebben bepaald.