PiP 128

Helma Koomen werd vorig jaar benoemd tot hoogleraar Professionele pedagogische relaties op de Kohnstammleerstoel aan de Universiteit van Amsterdam. Afgelopen juni sprak ze haar oratie uit onder de titel Professionele pedagogische relaties vragen meer dan een warm hart. Dorien Graas sprak met haar.

Diana Baumrind was een pionier op het terrein van opvoedingsstijlen. Beroemd zijn haar drie basisdimensies: de autoritaire, de permissieve en de autoritatieve opvoedings- stijl. Tot op de dag van vandaag is deze indeling nog steeds actueel.

In het boek Het positieve zelfbeeld als sociaal vaccin laat Jan van der Ploeg zien dat het zelfbeeld een centrale rol speelt bij veel, zo niet alle emotionele en gedragsproblemen. Volgens de auteur laat onderzoek daarover weinig twij fel bestaan. Het zelfbeeld wordt in dit boek gezien als een centrale factor in zowel het ontstaan als de behandeling van veel psychische en gedragsproblemen en als een belangrij ke sleutel tot het bevorderen en versterken van het welbevinden en welzij n van kinderen en jongeren.

Herstelbemiddeling en mediation worden regelmatig ingezet in strafzaken en ook steeds vaker in zaken van jongeren waarbij  een pedagogische aanpak vooropstaat. Minister voor Rechtsbescher­ ming Weerwind schrijft in zijn recente Voortgangsbrief herstelrecht van 17 juni 2022: ‘Jongeren leren meer van een directe confrontatie en een goed gesprek met “hun” slachtoffer dan van een straf die van “bovenaf ” wordt opgelegd.’ Hij geeft in de brief tevens aan wat er voor jeugd al gebeurt en op stapel staat. Hoe ziet het jeugdher­stelrecht in de praktijk eruit?

‘Laten we weer meer normaal gaan vinden’, ‘We moeten meer praten over opvoeden’ of andere varianten daarop. Het zijn uit­ spraken met een wens: er moet iets veranderen. Maar als we dat zeggen, zien we een belangrijk probleem over het hoofd, namelijk dat we elke verantwoordelijkheid van inwoners, leraren en hulp­ verleners weg organiseren door een woud aan meldpunten. Bovendien komt door die meldpunten de pedagogische relatie onder druk te staan.

06 ‘‘Het staat of valt bij het aansluiten bij kinderen via sensitiviteit’'
12 Fouten moet je kunnen herstellen
18 Hoe meldpunten de pedagogische relatie doorkruisen
26 Wij willen lezen
32 Biografie Diana Baumrind
38 Een gelukkig huwelijk?

& verder
3 Redactioneel 17 In de jeugdhulp 23 Generatie M 24 Kunststukjes 31 iPiP 37 Vergeten woorden, vergeten praktijken? 43 Koops over onderzoek 44 Warm aanbevolen 51 Agenda + Volgende keer + Service 52 Opvoeden op school

Na afloop van mijn lezing over samenwerking voor leerkrachten praktijkonderwijs en jeugdhulpverleners zitten drie mensen in een hoekje gebogen over een schema. Ze zijn druk in gesprek. Het zijn twee mentoren en een jeugdhulpverlener. Ze  komen naar me toe om nog even iets na te vragen. Weet je, vertellen ze, wij  hebben steeds ruzie over een leerling en we kregen al een behoorlijke hekel aan elkaar. Maar dan dankzij  jouw schema over samenwerking kunnen we samen kijken waar het nou misgaat. Enthousiast gaan ze verder met de analyse van hun onenigheid. Als een schema kan helpen om strijdende partijen rond de tafel te krijgen, dan is mijn missie al voor een groot deel geslaagd.

Lezen is voor veel leerlingen een ‘schools kunstje’. Je moet het beheersen en door middel van toetsen word je erop afgerekend. Dat afrekenen gebeurt op snelheid, accuratesse en kennis van leesstrategieën. Waar het bij lezen echt om gaat, raakt buiten beeld. Genieten van verhalen, ‘verdwalen’ in een spannende roman, diep nadenken over een interessant onderwerp en op persoonlijke wijze betekenis geven aan wat je leest, daar ligt de essentie.