Toekomstverkenning onderwijs aan nieuwkomers

Omschrijving

In dit rapport beschrijven we de tweede fase van de toekomstverkenning naar het onderwijs aan nieuwkomers.

Het doel van deze fase is het inventariseren van oplossingsrichtingen voor de knelpunten die in gesprekken met experts in de eerste fase zijn geïdentificeerd. Het onderwijs aan nieuwkomers staat voor aanzienlijke uitdagingen, bijvoorbeeld rondom het verbeteren van de doorstroom van nieuwkomers naar het regulier onderwijs of het kunnen leveren van maatwerk voor de specifieke behoeften van de doelgroep. Het ministerie van OCW streeft naar een toekomstbestendig stelsel waarin nieuwkomers snel en effectief kunnen instromen in het reguliere onderwijs en kunnen participeren in de Nederlandse samenleving.

In de toekomstverkenning verkennen we de oplossingsrichtingen in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. We hebben veel gesprekken gevoerd met diverse stakeholders, waaronder scholen, gemeenten, leraren, ouders, schoolleiders, samenwerkingsverbanden en deskundigen. Deze gesprekken leidden tot meerdere oplossingsrichtingen, die we hebben vertaald naar scenario's voor de toekomst van het onderwijs aan nieuwkomers.

Deze scenario’s hebben we vervolgens besproken: welke oplossingsrichtingen zijn wenselijk, welke zijn haalbaar? Hoe dragen de gevonden oplossingsrichtingen bij aan de toekomstbestendigheid van het onderwijs aan nieuwkomers in Nederland? We hebben verschillende scenario’s besproken die te maken hebben met het ontwikkelen van hybride onderwijsmodellen waarin nieuwkomers zowel in nieuwkomersvoorzieningen als in reguliere scholen onderwijs krijgen, of deelschakelen (in een aantal vakken) in het reguliere onderwijs.

Ook hebben we een scenario besproken voor volledig inclusief onderwijs aan nieuwkomers, waarin zij meteen meedoen in het reguliere onderwijs. In dit rapport beschrijven we de voor- en nadelen die de experts hebben aangedragen voor dit scenario. Belangrijke thema’s die in de oplossingsrichtingen naar voren komen zijn: maatwerk in het onderwijs aan nieuwkomers, verbetering van de doorstroom naar het reguliere onderwijs, versterking van de regionale samenwerking en de bekostiging.

Ook komen in deze rapportage oplossingsrichtingen aan bod die niet zozeer te maken hebben met de inrichting van het onderwijs aan nieuwkomers, maar vooral met de uitvoering van het onderwijs aan nieuwkomers. Denk bijvoorbeeld aan de professionalisering van docenten, zodat zij beter toegerust zijn om nieuwkomers effectief te ondersteunen, met aandacht voor taalontwikkelend en trauma-sensitief lesgeven. In de validatiesessies hebben we gezien dat de wenselijkheid en de haalbaarheid van de verschillende oplossingsrichtingen en scenario’s verschillen per sector. Sommige oplossingen zijn bijvoorbeeld wenselijker en haalbaarder in het primair onderwijs dan in het voortgezet onderwijs.

Het ministerie van OCW kan de geschetste scenario’s gebruiken als basis om een visie te ontwikkelen over de toekomst van het onderwijs aan nieuwkomers.