Orthopedagogiek is de wetenschap die zich richt op het verklaren van problematische opvoedingssituaties (POS), onderzoekt wat de beste manier is om deze te doen verminderen, te compenseren of op te lossen, en die het handelen ondersteunt.
Niet alleen wetenschappers of orthopedagogen in de praktijk houden zich hiermee bezig. Het orthopedagogisch handelen zelf wordt voornamelijk uitgevoerd door hbo? of mbo?geschoolde professionals. Tijdens het schrijven van ons boek ‘Als opvoeden niet vanzelf gaat’, waarin we ons verdiepen in de betekenis van orthopedagogiek voor professionele opvoeders, kwamen we erachter dat het terrein van de orthopedagogiek nog breder, kleurrijker en soms ingewikkelder is, dan we wisten uit onze eigen praktijk. We zullen in dit hoofdstuk proberen een aantal kleurstellingen te raken. Daarbij besteden we aandacht aan het belang van de orthopedagogiek voor het professioneel handelen en aan het professioneel handelen zelf. We beschrijven drie pijlers van professioneel handelen. Deze pijlers zijn nodig om een problematische opvoedingssituatie in kaart te kunnen brengen en vervolgens op een effectieve manier te kunnen benaderen vanuit een professioneel pedagogische invalshoek.