'Onze wereld staat stil'

Omschrijving

Verslag van de enquête ‘Wat hebben ouders/verzorgers van een kind/jongere met suïcidale gedachten nodig?’ 

De ondersteuning aan ouders van kinderen die suïcidaal zijn schiet ernstig tekort. Als je kind niet meer wil leven grijpt dat fors in op de mentale en fysieke gezondheid van ouders en komt de relatie van de ouders zelf vaak onder druk te staan. Ouders hebben behoefte aan betere informatie, verbinding, erkenning en begrip en aan ondersteuning van ervaringsdeskundige ouders. Netwerk Beter Samen, een stichting van ervaringsdeskundige jongeren en ouders, zette voorjaar 2023 een online-vragenlijst uit om te onderzoeken wat ouders van een kind/jongere met suïcidale gedachten nodig hebben. De enquête is door 220 ouders ingevuld. Suïcidaliteit van een kind/jongere raakt het hele gezin, geeft 91% van deze ouders aan. Ze beschrijven dat ze constant ‘aan’ staan. De beperkingen en opofferingen in het dagelijks leven, zoals gebrek aan slaap, stress en weinig of geen tijd voor andere activiteiten, hebben een enorme impact op het hele gezin. Veel ouders kampen met slaapproblemen, angst en continue stress, waardoor zij lichamelijke en psychosomatische klachten ontwikkelen. Tijd of ruimte om te herstellen is er nauwelijks, waardoor problemen zich opstapelen en verergeren. Ouders noemen gevolgen als burn-out, depressie en PTSS. Het is voor veel ouders moeilijk om zelf hulp en begrip te vinden bij hulpverleners en/of in de omgeving. 85% van de ouders geeft aan dat de zorg voor een suïcidaal kind van invloed is op het functioneren op het werk. Niet alleen omdat zij door stress, zorgen en vermoeidheid minder belastbaar zijn, ook omdat het vinden en organiseren van de hulpverlening voor hun kind veel tijd en aandacht kost. Dit vraagt om begrip en flexibiliteit van een werkgever, wat er niet altijd is. Uitval, langdurig verzuim en beperkte mogelijkheden tot re-integratie leiden tot een terugval in inkomsten. Ruim driekwart van de ouders geeft aan dat zorg voor een kind met suïcidale gedachten ook impact heeft op (de kwaliteit van) de relatie van de ouders, en op de mogelijkheden van alleenstaande ouders om zich open te stellen voor een relatie. Machteloosheid, emotionele uitputting en verschil in visie kunnen de communicatie en verbinding tussen partners verstoren. Omdat alles in het teken van de zorg voor het kind met de suïcidale klachten staat is weinig tijd en ruimte voor andere bezigheden, waardoor partners vaak meer ‘crisiscollega’s’ worden dan geliefden. Het isolement waarin veel ouders belanden, wordt erger als ook het contact met de eigen familie wordt beïnvloed door de situatie. Sommige ouders willen hun familie niet te zeer ‘belasten’, waardoor eenzaamheid kan toenemen. Onbegrip en gebrek aan steun kunnen leiden tot verwijdering binnen de familie, wat de eenzaamheid en emotionele last voor de ouders en hun gezin vergroot. Ouders hebben veel zorgen over de bestaande hulpverlening. Ze ervaren te weinig of geen aandacht voor de impact op de ouders, broer(s) en/of zus(sen) en het gezin als geheel. De privacywetgeving bemoeilijkt de communicatie over een kind vanaf 16 jaar als het kind in kwestie niet wil dat de ouders worden betrokken. Als het kind 18 jaar en er geen verlengde jeugdzorg is, dreigt alle hulpverlening weg te vallen. Ook de wachtlijsten zijn schrijnend. Bijna 90% van de ouders zegt zeker (55%) of misschien (34%) behoefte te hebben aan ondersteuning van een ervaringsdeskundige ouder. Dat kan in de vorm van een website met tips, adviezen en ervaringsverhalen, buddycontact, ervaringsdeskundige ondersteuning bij het zoeken naar de juiste hulp, een telefonische hulpdienst van ervaringsdeskundige ouders of themabijeenkomsten.