Onderwijsidealen

Omschrijving

Het Kohnstamm Instituut zonder Guuske, en Guuske zonder Kohnstamm? We kunnen er ons nog niks bij voorstellen! Maar Guuske gaat met pensioen en dat wilden we niet onopgemerkt voorbij laten gaan.

Er was al een mooi, coronaproof, symposium, op 16 september 2020. Daar waren toespraken en debatten over drie favoriete onderwerpen van Guuske: burgerschap, onderwijskansen en passend onderwijs. En er was een afscheidsrede waarin Guuske haar collega-onderzoekers en alle anderen met een hart voor goed onderwijs voor iedereen, haar idealen en inzichten meegaf voor de komende jaren. Maar al die collega’s samen geven haar ook heel graag iets terug. Om al haar werk van de afgelopen 40 jaar te vieren, hebben we voor Guuske – en het onderwijsveld, want dat is onlosmakelijk met haar verbonden – dit liber amicorum samengesteld, een bundel artikelen geschreven door professionals met wie zij heeft samengewerkt, die zij heeft geïnspireerd, opgeleid en met wie zij discussies heeft gevoerd.

Onderwijsachterstanden en onderwijsongelijkheid, onderwijs aan zorgleerlingen/passend onderwijs, burgerschapsvorming, dat zijn de belangrijkste maar zeker niet alle thema’s in de onuitputtelijke publicatielijst van Guuske. Altijd met als doel de onderwijskwaliteit te verbeteren, voor iedereen. Een proces dat doorgaat, waarin steeds nieuwe vragen opduiken en telkens andere contexten, inzichten en perspectieven meespelen. Veel van die onderwerpen komen terug in deze bundel. De opdracht die de auteurs meekregen was een motto van de oude Euclides: “De meeste ideeën over onderwijs zijn niet nieuw, maar niet iedereen kent de oude ideeën.” Tegelijk daagden we iedereen uit om juist over de toekomst te filosoferen, met in het achterhoofd de vraag: Welke oude of nieuwe ideeën wil je meegeven voor het onderwijs over 25 jaar, of over 50 of 100 jaar? Wat willen we behouden, wat kan weg, wat moet beslist anders?

U vindt in deze bundel bijdragen van een doorsnede van het brede palet aan professionals waarmee Guuske heeft samengewerkt: van de rector magnificus, hoogleraren en lectoren, van praktijkexperts en docenten, van jonge en juist al heel ervaren onderzoekers van binnen en buiten het Kohnstamm Instituut, van onderzoekers van collega-onderzoeksbureaus Oberon en KBA en van de hoofdredacteur van Didactief. We konden niet weten dat ook Guuske zelf in haar rede juist dat thema ‘idealen’ centraal zou stellen (of misschien toch?). Een beetje vreemd misschien, maar we hebben daarom ook haar eigen afscheidsrede onderdeel gemaakt van deze publicatie.

Het doel was op een toegankelijke manier belangrijke perspec- tieven op onderwijs en de wetenschappelijke onderbouwing samen te brengen, voor de onderzoekers, docenten, jeugdzorgers en beleidsmakers van de toekomst. Om de leesbaarheid te bevorderen mochten de auteurs alleen onder aan de tekst verwijzingen opnemen naar relevante literatuur, en – als zij dat wilden – een persoonlijke groet aan Guuske toevoegen. We danken Guuske voor al haar wijsheid, heldere onderzoeksrapporten, onvermoeibare inzet en brede bevlogenheid. En we hopen dat deze bundel haar plezier doet omdat hij inzichten inzichtelijk maakt waarmee wij samen verder kunnen met dat ene doel: onderwijs dat écht bijdraagt aan (betere) maatschappelijke kansen voor alle leerlingen!