Jeugdbescherming in de toekomst - Vier aanbevelingen voor het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.

Omschrijving

RSJ-advies op hoofdlijnen
2.1    Vier punten verdienen meer aandacht in het toekomstscenario
De RSJ onderschrijft dat een herijking van de jeugdbescherming noodzakelijk is. Zoals uit het toekomstscenario blijkt, lukt het nu niet om kinderen en ouders tijdig van passende hulp te voorzien en wordt daarbij te weinig rekening gehouden met de gezinscontext van kinderen. Het toekomstscenario schetst een visie op een toekomst waarin kinderen en ouders op betere hulp en bescherming kunnen rekenen. Dat is positief, en het scenario bevat veel inspiratie voor een herijking van de jeugdbescherming. Tegelijkertijd vindt de RSJ dat vier essentiële punten in het toekomstscenario meer aandacht verdienen:
1. De RSJ is van mening dat in het toekomstscenario duidelijker kan worden gemaakt hoe de voorgestelde structuurwijzigingen bijdragen aan het oplossen van het gebrek aan tijdige en passende hulp aan kinderen en ouders.
2. De RSJ vindt dat kinder- en mensenrechten de basis moeten vormen van toekomstig jeugdbeleid. Dit is noodzakelijk omdat dit helderheid geeft over wat de overheid moet doen en wat de overheid mag doen in het kader van jeugdbescherming. Bovendien geeft dit richting aan de vraag hoe kinderen en gezinnen maximaal in hun waarde kunnen worden gelaten.
3. De RSJ vindt dat in het belang van rechtszekerheid en rechtsgelijkheid duidelijk moet zijn dat de Rijksoverheid, en niet de gemeente of regio, verantwoordelijk is voor het gedwongen kader. 
4. De RSJ signaleert op basis van gesprekken met kinderen en ouders de volgende drie terugkerende aandachtspunten die concreter in het toekomstscenario mogen worden uitgewerkt:
a.  Kinderen en ouders voelen zich in de uitvoering van jeugdbescherming onvoldoende gezien en gehoord.
b.  Tijdig, onafhankelijk en kwalitatief goed onderzoek als basis voor beslissingen in de jeugdbescherming.
c.   Rechtspositie en rechtsbescherming van kinderen en ouders.

Vier aanbevelingen voor het toekomstscenario
Naar aanleiding van de bovenstaande aandachtspunten, formuleert de RSJ vier aanbevelingen. Deze aanbevelingen worden in de volgende hoofdstukken uitgewerkt en toegelicht.

Aanbeveling 1: Maak duidelijk hoe dit scenario het probleem oplost
Maak in het toekomstscenario duidelijker hoe de voorgestelde structuurwijzigingen bijdragen aan het oplossen van het gebrek aan tijdige en passende hulp aan kinderen en ouders.

Aanbeveling 2: Stel kinder- en mensenrechten centraal
a. Stel het realiseren en waarborgen van kinder- en mensenrechten als uitgangspunt centraal bij de vormgeving van beleid over passende hulp en steun aan kinderen en ouders.
b. Integreer de aanpak van kindermishandeling in het toekomstscenario.
c. Blijf bij de term jeugdbescherming als aanduiding van het gedwongen kader.

Aanbeveling 3: Beleg de verantwoordelijkheid voor het gedwongen kader uitsluitend bij de Rijksoverheid
a. Maak de minister voor Rechtsbescherming, of een ander bewindspersoon van JenV, verantwoordelijk voor het gedwongen kader.
b. Veranker de overgang van vrijwillig naar gedwongen kader in wetgeving en maak landelijk beleid met een uniforme en voorzienbare werkwijze.

Aanbeveling 4: Laat het perspectief van kind en ouder leidend zijn in de uitvoering van jeugdbeschermingsmaatregelen 
a. Besteed in de uitwerking van het scenario aandacht aan de vraag hoe kinderen en ouders zich gezien en gehoord voelen.
b. Beschrijf in het scenario hoe tijdig, onafhankelijk en kwalitatief goed onderzoek en advies aan de rechter wordt gegarandeerd, zonder dat dit noodzakelijke besluiten vertraagt.
c. Werk de rechtspositie en de rechtsbescherming van kinderen en ouders uit in het scenario.