In één hand: specialistische jeugdhulp in het speciaal onderwijs

Omschrijving

Sinds het schooljaar 2018-19 wordt door de gemeenten Diemen en Amsterdam specialistische jeugdhulp direct in het speciaal onderwijs georganiseerd (SJSO) op basis van een specifieke inkoopprocedure die in 2017 is opgesteld. De samenhang tussen onderwijsondersteuning en jeugdhulp is noodzakelijk om kinderen en jongeren op het speciaal onderwijs een ononderbroken schoolloopbaan te bieden.
Kinderen in het speciaal onderwijs hebben vaak extra specialistische jeugdhulp nodig en kinderen die zijn aangewezen op jeugdhulp en speciaal onderwijs zijn kwetsbaar voor schooluitval. De gemeente Amsterdam noemt op grond van haar registraties een aantal oplopend tot 60% op bepaalde scholen voor speciaal onderwijs dat jeugdhulp ontvangt. Uit landelijke cijfers komt zelfs een percentage van 74% naar voren (Berenschot, 2019). Voorheen moesten ouders deze hulp apart voor hun kind aanvragen en specialistische jeugdhulp was niet eenvoudig beschikbaar op of via school.

Hoofddoel
De gemeenten Amsterdam en Diemen hebben met de integratie van jeugdhulp in het speciaal onderwijs (of feitelijk: alle voorzieningen waarvoor een zogenoemde toelaatbaarheidsverklaring nodig is, inbegrepen het speciaal basisonderwijs en praktijkonderwijs) niet alleen financiële schotten weggehaald tussen de verschillende voorzieningen, maar besparen leerlingen en hun ouders een extra gang langs verschillende loketten en instanties – de toegang tot jeugdhulp - en bieden zo belangrijke (school)tijdwinst in het voorzien van direct noodzakelijke hulp. De specialistische jeugdhulp die in het raamcontract ‘SJSO’ is vervat behoeft zodoende geen aparte indicatie of verwijzing van een arts of wijkteam meer, maar is direct als gemeentelijke voorziening beschikbaar op (of vanuit) school. Het bevorderen van een ononderbroken schoolgang is zoals gezegd het doel.

Bevindingen en conclusies
Wij hebben op verzoek van de gemeenten Amsterdam en Diemen – en in afsteming op de betrokken schoolbesturen en samenwerkingsverbanden - de eerste ervaringen rond dit integrale werken gedurende het schooljaar 2018-19 gevolgd en in samenspraak met de praktijk geëvalueerd.

Onze formatieve evaluatie van het raamcontract SJSO maakt duidelijk dat professionals uit het speciaal onderwijs en de specialistische jeugdhulp opvallend positief zijn over het eerste jaar specialistische jeugdhulp in het speciaal onderwijs. De samenwerking tussen jeugdhulp en speciaal onderwijs bestaat al langer, maar overal is men duidelijk: dat dit nu vanuit een inkoopmodel wordt ondersteund, een model dat directe inzet zonder administratieve belasting, doorverwijzing, indicatieprocedures en wachttijden mogelijk maakt, is een enorme stap vooruit. Werken volgens het principe ‘1 kind-1 gezin-1 plan’ komt dichterbij en nadrukkelijk is gesteld dat tijdige hulp, direct inzetbaar en zonder wachtlijsten en wachttijden, de grote winstgebieden zijn.