Implementatiepraktijken als het resultaat van interpretatieve onderhandelingsprocessen

Omschrijving

Onderwijsvernieuwingen worden vaak ondersteund door artefacten: doelbewust ontwikkelde instrumenten om vernieuwingsdoelen te realiseren. Soms vormen die artefacten op zichzelf de vernieuwing. Deze studie rapporteert over een enkelvoudige gevalsstudie van de implementatiepraktijken in een kleuterschool na de adoptie van één educatief artefact: de kamishibai. Dit is een klein houten theatertje dat wordt gebruikt als hulpmiddel bij het vertellen van verhalen. Doorheen het implementatieproces wordt duidelijk dat het didactisch gebruik van de kamishibai een veel bredere en meer gevarieerde betekenis kan krijgen. Verder bouwend op inzichten uit het betekenisgevingsperspectief tonen we hoe die betekenissen – en zo ook de gepercipieerde inzetbaarheid – van het artefact evolueerden doorheen de tijd. Als resultaat van interpretatieve onderhandelingsprocessen kreeg de kamishibai eerst louter betekenis vanuit een intrinsieke pedagogische agenda, maar ontwikkelde zich vervolgens o.m. tot een politiek instrument om tegemoet te komen aan de druk vanuit de scholengemeenschap en tot een strategisch hulpmiddel voor taalstimuleringsonderwijs. Aansluitend bij voorgaand onderzoek over de rol van artefacten in schoolontwikkeling, maakt deze studie inzichtelijk dat feitelijke implementatiepraktijken niet alleen het resultaat zijn van de rationale achter het artefact (met welk doel is het ontworpen?), maar ook van de betekenisvolle onderhandeling tussen de gebruikers, hun belangenagenda en de eisen van de organisatorische context.