Handvatten Ontwikkelingsvoorsprong bij kinderen van 0-6 jaar

Omschrijving

Waarom een brochure over ontwikkelingsvoorsprong?
De jeugdgezondheidszorg (JGZ) monitort de ontwikkeling van kinderen en bespreekt deze met ouders, zodat zij passend kunnen inspelen op de behoeften van hun kind. Een belangrijk onderdeel hiervan is het vroegtijdig opsporen van ontwikkelingsproblemen en -stoornissen, met een focus op het signaleren van ontwikkelingsachterstanden. Door nieuwe inzichten in de specifieke behoeften van kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong neemt ook de aandacht voor deze groep toe. Bij een (nog onbekend) deel van de kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong is extra aandacht, ondersteuning of begeleiding wenselijk om mogelijke problemen te voorkomen. JGZ-professionals geven aan behoefte te hebben aan praktische handvatten om een ontwikkelingsvoorsprong te herkennen, hierover in gesprek te gaan met ouders en hen gericht te adviseren. Daarom is besloten deze brochure te ontwikkelen.

Aanpak
Om kennis te verzamelen en te valideren, zijn verschillende stappen doorlopen. Eerst is een literatuurstudie uitgevoerd. Omdat er weinig wetenschappelijke bronnen beschikbaar waren, werd daarna een expert opinion georganiseerd, waarbij kennis uit lopend onderzoek, praktijkervaring en ervaringsdeskundigheid werd verzameld. Voor de literatuurstudie werden specifieke zoektermen ingevoerd op Google Scholar, zoals “giftedness and parenting preschool”, “giftedness in early childhood parenting” en “giftedness in early childhood diagnosing”, en werden verschillende boeken geraadpleegd. De expert opinion bestond voornamelijk uit individuele en groepsgesprekken met experts. Het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek werd benaderd met de vraag mee te werken aan de totstandkoming van de brochure. Dit leverde een aantal individuele gesprekken op met een van hun experts. De andere experts werden geworven via een oproep op de website en LinkedIn-pagina van het NCJ, alsook via de nieuwsbrief. Zestien geïnteresseerden reageerden, van wie er acht deelnamen aan groepsgesprekken, verdeeld over twee sessies met vijf en drie deelnemers. De onderzoeker stelde de groepen samen om een diverse samenstelling te waarborgen. Eén expert koos ervoor om de vragen schriftelijk te beantwoorden, en een andere expert werd individueel geïnterviewd op een later moment. Twee experts, die zelf niet hadden deelgenomen aan een van de groepsgesprekken, lazen mee met de bevindingen van de groepsgesprekken en gaven schriftelijk feedback en aanvullingen. De bevindingen werden voorgelegd aan de Landelijke Expertgroep Ontwikkelingsonderzoek (LEO). Twee leden van de LEO gaven aanvullende feedback op de eindversie. De resultaten worden beschreven per onderwerp, waarbij kennis uit de literatuur en de gesprekken is gebundeld. De quotes zijn van verschillende experts.

Opbouw van de brochure
Deze brochure biedt professionals waardevolle inzichten en praktische handvatten om kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong te herkennen en te begeleiden. Na een introductie gaan we in op het belang van aandacht voor ontwikkelingsvoorsprong. Vervolgens bieden we informatie voor signalering en worden adviezen voor gesprekken met ouders gegeven, inclusief adviezen voor gerichte begeleiding en over eventuele doorverwijzing. De brochure is beknopt gehouden en sluit af met een overzicht van bronnen en tips voor zowel ouders als professionals die meer willen weten over dit onderwerp.