Conceptkerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid
Omschrijving
Wat zijn kerndoelen? Waarom zijn kerndoelen nodig voor burgerschap en digitale geletterdheid? En wat gaan leraren van die kerndoelen merken? In deze publicatie krijg je antwoord op die vragen.
Het ministerie van OCW heeft SLO op 29 april 2022 de opdracht gegeven om samen met het onderwijsveld kerndoelen te ontwikkelen voor de leergebieden Nederlands, rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Het ontwikkelen van kerndoelen is een zorgvuldig proces. Kerndoelenteams met leraren primair en voortgezet onderwijs, vakexperts, curriculumexperts en een procesregisseur zijn hiermee aan de slag gegaan. Zij werden daarin bijgestaan door meerdere partijen:
• Advieskringen met vertegenwoordigers van vakverenigingen, lerarenopleidingen, netwerken en relevante maatschappelijke organisaties die betrokken zijn bij het leergebied. Deze organisaties zijn goed op de hoogte van en hebben een brede kijk op wat er speelt rondom dit leergebied. Of het nu gaat om het landelijk curriculum of juist over burgerschap of digitale geletterdheid in de klas.
• De klankbordgroepen specifieke onderwijsbehoeften waren gefocust op het speciaal onderwijs. Ze gaven de kerndoelenteams feedback over de herkenbaarheid en haalbaarheid voor alle leerlingen. Er is zoveel mogelijk rekening gehouden met leerlingen die een visuele, auditieve/communicatieve of lichamelijke beperking hebben. En met leerlingen met milde leerproblemen en/of gedragsproblematiek.
• Experts met specifieke kennis en expertise.
Wettelijke opdracht
Kerndoelen zijn de wettelijke opdracht voor elke school in het funderend onderwijs. Hiermee is het voor scholen duidelijk wat hun leerlingen moeten kennen, kunnen en hebben ervaren aan het einde van het po, de onderbouw vo en het (v)so. Ze geven richting en bieden scholen kaders voor verdere uitwerking naar onderwijsprogramma’s. De kerndoelen zijn opgebouwd volgens een vaste structuur en vatten de kern samen, zonder te veel voor te schrijven. Scholen houden ruimte voor een eigen schoolvisie en keuzes voor accenten op basis van hun leerlingenpopulatie of identiteit. Kerndoelen zijn bedoeld als basis voor curriculum- en onderwijsontwikkeling en zijn een kader voor de kwaliteitszorg op scholen.
Duidelijkheid voor scholen
De huidige maatschappij vraagt van leerlingen dat ze zich verder ontwikkelen op het gebied van burgerschap en digitale geletterdheid. Toch is het op dit moment voor veel scholen onduidelijk hoe zij aan deze leergebieden invulling moeten geven. Door het ontbreken van kaders verschilt het aanbod voor burgerschap en digitale geletterdheid van school tot school. Het is dus belangrijk voor het onderwijs dat er kerndoelen komen voor de leergebieden burgerschap en digitale geletterdheid. Daarmee krijgen scholen concrete kaders die ze nodig hebben om onderwijs vorm te geven.
Doorlopende leerlijn van po naar vo
De conceptkerndoelen zijn per leergebied op twee niveaus ontwikkeld (po/so en vo/ vso), met waar nodig een specificatie voor leerjaar 3 havo-vwo. De sets kerndoelen bestaan uit aanbodsdoelen (die beschrijven wat er van scholen wordt verwacht) en beheersings- en ervaringsdoelen. Beheersingsdoelen beschrijven wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Ervaringsdoelen beschrijven welke inspanning we van leerlingen verwachten. Ze bevatten een doelzin (het doel op hoofdlijnen) en de uitwerking daarvan. Deze sets kerndoelen gelden eveneens voor alle leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs met het uitstroomprofiel vervolgonderwijs.
