SWPBS: Schoolbreed gedragsvraagstukken aanpakken in het voortgezet onderwijs

In dit deel ‘Coachen van teamleden in het voortgezet onderwijs op de SWPBS-manier’ wordt beschreven hoe teamleden van scholen die SWPBS implementeren, ondersteund kunnen worden in het schoolbreed omgaan met gedragsvraagstukken. In het eerste hoofdstuk stellen we ons als organisatie aan u voor, vertellen we kort onze SWPBS-historie en wat SWPBS onze ambulante dienst heeft gebracht. In het tweede hoofdstuk kunt u lezen waarop en hoe teamleden in een SWPBS-school ondersteund kunnen worden om schoolbrede (zogenaamde groene) interventies in te voeren. In hoofdstuk drie volgt de beschrijving van een collega als PBS-coach over zijn ondersteuning op een school voor voortgezet onderwijs. Ten slotte volgt in hoofdstuk 4 een reflectie op de rol van de ambulant begeleider als PBS-coach.

In dit deel De waarden als fundament; leerlingen betrekken bij de waarden en gedragsverwachtingen, Schoolwide Positive Behavior Support in een Nederlands Rebound jasje, wordt beschreven hoe de Rebound van het Flex College met SWPBS gestart is en hoe zij de jongeren betrekken bij het vaststellen van de waarden, maar vooral hoe zij in een terugkerende cyclus steeds weer met eigentijdse werkvormen met hun leerlingen in gesprek blijven over de waarden van waaruit de Rebound werkt.

De SWPBS ervaringen van Notre Dame des Anges

In dit deel, Een positieve benadering van leerlingen, worden het waarderen, negeren en het verbinden van negatieve consequenties aan ongewenst gedrag beschreven. Het accent ligt daarbij op hoe Notre Dame des Anges hieraan vorm heeft gegeven en hoe zij het SWPBS-gedachtegoed geïmplementeerd heeft. In het eerste hoofdstuk wordt de aanleiding voor SWPBS op Notre Dame en de ontwikkeling beschreven. In het tweede hoofdstuk kunt u lezen waaraan, op basis van een theoretische onderbouwing, een waarderings- systeem op een vo-school moet voldoen. In de hoofdstukken 3 tot en met 7 kunt u lezen hoe Notre Dame stapsgewijs heeft gewerkt aan de implementatie en integratie van SWPBS binnen het bestaande school- en zorgsysteem. Ten slotte volgt in hoofdstuk 8 een reflectie.

Een verkenning voor onder- en bovenbouw op het Kandinsky College

In dit deel ‘PBS-lessen; de didactische benadering van gewenst gedrag’ wordt beschreven hoe op het Kandinsky College PBS-lessen zijn ontwikkeld en gegeven, lessen waarin verwacht gedrag wordt aangeleerd. Voorbeelden van ontwikkelde lessen zijn opgenomen. In het eerste hoofdstuk stellen we ons aan u voor, vertellen we kort onze PBS-historie en wat PBS onze school gebracht heeft. In het tweede hoofdstuk kunt u lezen waar, op basis van een theoretische onderbouwing, een goede PBS-les aan moet voldoen. In hoofdstuk drie gaan we in op onze beleidskeuzes, interventies en data ten behoeve van een schone aula. Waarom hebben we gekozen voor een aanpak van onze aula? Hoe zijn we te werk gegaan en wat betekent dit bijvoorbeeld voor onze pauzesurveillance? In hoofdstuk vier wordt beschreven hoe we de stap naar de bovenbouw hebben gemaakt, en hoe we op basis van data gekozen hebben voor de gedragsverwachting ‘Be ready’: klaar zijn voor de les. De data waarop besluiten zijn genomen, de ontwikkelde materialen en de filmpjes die wij in dit deel noemen zijn terug te vinden op de website www.swpbs.info In de dagelijkse praktijk op school spreken we niet over SWPBS, maar over PBS en dus ook in dit deel.

 Ervaringen van het Flex college, Kandinsky Malderburchtstraat en Notre Dame des Anges

In dit vierde deel ‘Sturen op data’ wordt beschreven welke data scholen gebruiken om SWPBS vorm te geven gedurende het schooljaar. In het eerste hoofdstuk beschrijven we een aantal verschillende soorten data en beschrijven we waarom het belangrijk is om data te gebruiken die acceptabel en relevant zijn voor de organisatie. In het tweede hoofdstuk kunt u lezen welke functies data in de school kunnen vervullen en zal een werkmo- del datagestuurd werken worden gepresenteerd. In hoofdstuk 3 vindt u een overzicht van instrumenten die ingezet kunnen worden bij SWPBS. In hoofdstuk 4 volgt een beschrijving van het werk van een datamanager: degene in de school die belast is met het verzamelen en verwerken van allerlei vormen van data. Daarnaast zullen een aantal overwegingen rondom het gebruik van persoonsgegevens worden beschreven. In hoofdstuk 5 heeft een docent zijn ervaringen als datamanager PBS beschreven. In een interview zullen twee datamanagers reflecteren over het gebruik van data in de school en hun rol als datamanager. In de nabeschouwing wordt gereflecteerd op een aantal voorwaarden om datagestuurd te kunnen werken op scholen.

Sinds 2009 is Fontys OSO in samenwerking met een aantal Nijmeegse VO-scholen , een regionaal expertisecentrum en het Samenwerkingsverband VO-ROC gestart met School Wide Positive Behavior Support (SWPBS). De scholen ontwikkelden binnen het raamwerk van SWPBS hun eigen aanpak van gedragsvraagstukken met als doel de leermogelijkheden binnen de scholen te vergroten en tot minder schooluitval te komen. Op de scholen is gewerkt met de volgende onderdelen:

1. De waarden als fundament
Leerlingen betrekken bij de waarden en gedragsverwachtingen. Schoolwide Positive Behavior Support in een Nederlands Rebound jasje.

2. PBS lessen
De didactische benadering van gewenst gedrag. Een verkenning voor onder- en bovenbouw op het Kandinsky College.

3. Een positieve benadering van leerlingen
Hoe verhoudt waarderen zich tot negeren en het geven van negatieve consequenties. De SWPBS-ervaringen van Notre Dame des Anges.

4. Sturen op data
Eén van de basisingrediënten van SWPBS. Ervaringen van het Flex College, Kandinsky College en Notre Dame des Anges.

5. Coachen van teamleden in het voortgezet onderwijs op de SWPBS-manier.

In deze uitgave zijn de opbrengsten van de ontwikkelde praktijken en de mogelijkheden om SWPBS teambreed te implementeren helder en praktisch voor alle VO-ROC scholen uiteengezet. Elk hoofdstuk in dit boek bevat naast voorbeelden uit de praktijk een theoretische inleiding, interviews met teamleden en verwerkingsopdrachten. Het is een toegankelijk en bruikbaar boek voor scholen die met PBS aan de slag willen, voor leden van PBS teams en voor bachelor en master studenten van Educatieve opleidingen en studenten van PBS opleidingen.

Download hier de complete auteurslijst.

Klik hier voor de SWIS Suite van Praktikon.
 

Alle titels uit de serie Zorg & Onderwijs en de bijbehorende website zijn te vinden op: www.zorgenonderwijs.nl
 

Sinds 2009 is Fontys OSO in samenwerking met een aantal Nijmeegse VO-scholen, een regionaal expertisecentrum en het Samenwerkingsverband VO-ROC gestart met School Wide Positive Behavior Support (SWPBS). SWPBS is een schoolbrede aanpak gericht op het creëren van een positief schoolklimaat, zodat het leren wordt bevorderd en gedragsproblemen worden voorkomen. SWPBS is een raamwerk om goede schoolresultaten te bereiken. De SWPBS-aanpak zorgt ervoor dat alle leerlingen de meest e£ectieve interventies in de klas aangeboden krijgen, waardoor ze zich optimaal kunnen ontwikkelen. De scholen ontwikkelden binnen het raamwerk van SWPBS hun eigen aanpak van gedragsvraagstukken met als doel de leermogelijkheden binnen de scholen te vergroten en tot minder schooluitval te komen. De scholen hebben de volgende thema’s uitgewerkt:

1. De waarden als fundament
Leerlingen betrekken bij de waarden en gedragsverwachtingen. Schoolwide Positive Behavior Support in een Nederlands Rebound jasje.
2. PBS lessen
De didactische benadering van gewenst gedrag. Een verkenning voor onder- en bovenbouw op het Kandinsky College.
3. Een positieve benadering van leerlingen
Hoe verhoudt waarderen zich tot negeren en het geven van negatieve consequenties. De SWPBServaringen van Notre Dame des Anges.
4. Sturen op data
Eén van de basis ingrediënten van SWPBS. Ervaringen van het Flex College, Kandinsky College en Notre Dame des Anges.
5. Coachen van teamleden in het voortgezet onderwijs op de SWPBS-manier.

In deze uitgave zijn de opbrengsten van de ontwikkelde praktijken en de mogelijkheden om SWPBS teambreed te implementeren voor alle VO-ROC scholen uiteengezet. Elk deel in dit boek bevat naast voorbeelden uit de praktijk een theoretische inleiding, interviews met teamleden en verwerkingsopdrachten. In de tekst wordt met verwezen naar voorbeelden in de vorm van video’s, formats en werkbladen. Deze zijn te vinden op de RAAK sectie van www.swpbs.info. Verwerkingsopdrachten worden met een  aangegeven. 

Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat dit boek bijdraagt aan de implementatie van SWPBS op uw school.