06 Interview ‘Dingen zelf doen, anders werkt het niet’
12 Inclusie: een pedagogische geloofsbelijdenis
18 Toch weer samen naar school met inclusiever onderwijs. Een geschiedenis
24 Identiteit: de sociaal-culturele theorie en de pedagogische praktijk
32 Ik ben meertalig: so what?
38 Een ode aan ‘bendevorming’ in onderzoek en studie
46 Speelruimte voor de veranderkracht van jongeren
& verder... 3 Redactioneel 17 In de jeugdhulp 23 Generatie M 29 Vergeten woorden, vergeten praktijken? 30 Kinderrechten 36 Kunststukjes 43 Koops over onder zoek 44 Schilderen met licht 51 Warm aanbevolen 55 Agenda + Volgende keer + Service 56 Opvoeden op school
Op Vox College in Amsterdam-Noord begonnen scholieren in 2021 een GSA: een van de Gender & Sexuality Alliances die zich tegen- woordig op allerlei scholen manifesteren, in Nederland ondersteund door het COC die ook de site gsanetwerk.nl beheert. Die beschrijft een GSA als ‘een groep scholieren die vindt dat iedereen op hun school de vrijheid heeft te kunnen zijn wie ze zijn, zonder zich daarvoor te hoeven schamen of te verantwoorden’ en ‘een verbond tussen allerlei seksuele oriëntaties, sekses, genderidentiteiten en genderexpressies’.
Saskia van Oenen interviewde Floor Verstraten en Wiek Hengeveld, actieve GSA’ers op Vox, over hun motivatie en ervaringen. Hierbij aanschuivend deden GSA-lid Guusta van Sante en sympathiserend meehelper Veerle van Beers ook een duit in het zakje. Tijdens dit gesprek, voor de zomervakantie, zaten allen in de vijfde klas.
Beleid voor onderwijs, zorg en welzijn pretendeert voort te bouwen op onder zoeksresultaten. Maar dat onderzoek blijkt vaak – bewust of onbewust – groepen mensen uit te sluiten. Door toenemend bewustzijn hiervan is er groeiende interesse in en ontwikkeling van zogeheten ‘inclusief onderzoek’. Sofie Sergeant beschrijft ervaringen en inzichten die zij daaruit opdeed.
Jonge kinderen reflecteren nog niet bewust over wie ze zijn. Maar ze krijgen al vroeg signalen uit hun omgeving die doorwerken in hun denken en gedrag. De sociaalculturele ontwikkelingstheorie van Lev Vygotsky (18961934) biedt drie wezenlijke inzichten die van belang zijn voor de identiteitsontwikkeling van jonge kinderen: ontwikkeling ontstaat in interactie, emotie is de motor en taal is gereedschap om te reflecteren. In dit artikel verbinden we deze inzichten aan de pedagogische praktijk.
Steeds meer kinderen in Nederland groeien meertalig op, maar is men bereid om naar deze kinderen en alle rijkdom die zij meebrengen aan taal te luisteren?
De historische wortels van inclusief onderwijs vinden hun grond in de integratie van mensen met beperkingen in het regulier onderwijs. Deze inzet groeide uit tot een beweging voor gelijke onderwijskansen voor iedereen. Door de vele praktische problemen rondom inclusief onderwijs dreigen de normatieve pedagogische aspecten die de kwestie inclusie oproept, ondergesneeuwd te raken. Daarom een bijdrage van twee Vlaamse theoretisch pedagogen die de overtuiging zijn toegedaan dat inclusie een pedagogisch grondbegrip is. Zonder inclusie kan onderwijs niet bestaan.
06 Interview. ‘Dingen zelf doen, anders werkt het niet’
12 Inclusie: een pedagogische geloofsbelijdenis
18 Toch weer samen naar school met inclusiever onderwijs. Een geschiedenis
24 Identiteit: de sociaal-culturele theorie en de pedagogische praktijk
32 Ik ben meertalig: so what?
38 Een ode aan ‘bendevorming’ in onderzoek en studie
46 Speelruimte voor de veranderkracht van jongeren
& verder... 3 Redactioneel 17 In de jeugdhulp 23 Generatie M 29 Vergeten woorden, vergeten praktijken? 30 Kinderrechten 36 Kunststukjes 43 Koops over onder zoek 44 Schilderen met licht 51 Warm aanbevolen 55 Agenda + Volgende keer + Service 56 Opvoeden op school
School, hulpverlening en jongerenwerk helpen jongeren om doelen na te streven die bijdragen aan hun functioneren in de samenleving. Maar soms vinden belemmeringen in de ontwikkeling van jongeren juist hun oorsprong in diezelfde samenleving. Hoe kun je met en voor jongeren ruimte en mogelijkheden creëren om ook hun omgeving en de samenleving positief te veranderen? Onderzoek bij Studio 52nd, Studiezalen, en het jongerenwerk van Swazoom op de Open Schoolgemeenschap Bijlmer laat hiervan mooie voorbeelden zien.
In 2020 werd inclusiever onderwijs omarmd als een beleids en ontwikkelopgave. Meer kinderen met een ondersteuningsbehoefte zullen een plek krijgen in het regulier onderwijs. Maar hoe zijn we hier eigenlijk gekomen? De zorg voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte kent een roerige beleidsgeschiedenis.
Muggenziften is het vitten op kleine foutjes en het actief zoeken naar de geringste aanleiding om kritiek te uiten. De herkomst van het woord is te vinden in de Bijbeltekst waar Jezus tegen de Farizeeërs en Schriftgeleerden – het ‘kerkbestuur’ van toen – zegt: ‘Gij blinde wegwijzers, die de mug uitzift, maar de kameel doorzwelgt.’